60 lat temu powróciły w Bieszczady. Są niekwestionowanym skarbem
30 października wypada 60 rocznica sprowadzenia żubrów w Bieszczady. Jeszcze 60 lat temu ten gatunek zagrożony był wyginięciem. Dziś w Bieszczadach mieszka 750 osobników. Przedstawiamy historię żubrów, zwierząt uznawanych za naszą dumę narodową.
W latach 60. ubiegłego wieku w Karpatach nie było ani jednego żubra. Po II wojnie światowej w całej Polsce odnaleziono tylko 44 żywe żubry. Ówczesne władze postanowiły to zmienić i w 1963 roku ściągnięto 5 dorosłych osobników wywodzących się z linii kaukaskiej, aby odbudować populację żubrów. Jak wyglądał proces reintrodukcji?
Żubr w Polsce po II wojnie światowej
W Polsce żyje aż 1/4 światowej populacji żubra. Przed wojną było ich jeszcze więcej. Wedle przedwojennych zapisków, na terenie naszego kraju przebywało aż 1800 żubrów. Po wojnie populacja zmalała do zaledwie 44 osobników. W stadzie znajdowały się zarówno żubry nizinne jak i te białowieskie. Ówczesne władze postanowiły rozdzielić oba gatunki. W 1963 oku żubry kaukaskie zaczęto stopniowo przewozić w Bieszczady. Na terenie nadleśnictwa Stuposiany i Tarnawa, które obejmowały łącznie aż 20 tys. ha., wybudowano 6 hektarową zagrodę. Znajdowała się we wsi Widełki, w dolinie potoku Zwór. W krótkim czasie umieszczono tam 15 żubrów, zarówno dorosłych jak i młodych. Rok później zwierzęta opuściły zagrodę i mogły cieszyć się życiem na wolności, szybko rozpraszając się po terenie.
Odbudowa populacji żubra
Drugą zagrodę wybudowano w 1976 roku w Bieszczadach, w Nadleśnictwie Komańcza. Trzykrotnie większa, 18 hektarowa zagroda w dolinie potoku Chliwny pomieściła "Pustułkę", "Puga II", "Puhę", „Punę” i „Pustolnię”, a także jednego byka, Pulasa, którego ściągnięto z krakowskiego zoo. Pięć lat później do zagrody dołączyły nowe osobniki, które dorastały w Pszczynie. Stado po wypuszczeniu na wolność szybko się rozrosło. Obecnie, 750 osobników zamieszkuje tereny masywu Chryszczatej i nadleśnictwo Baligród i Komańcza. W trakcie wędrówek przemieszczają się na północ, do Lesk i na południe, do Cisnej. W 2012 roku na terenie Nadleśnictwa Stuposiany, w Mucznej wybudowano kolejną zagrodę pokazowo — aklimatyzacyjną. Obiekt zajmuje aż 9 ha, a na terenie znajdują się liczne paśniki, magazyny z karmą, tarasy widokowe dla odwiedzających, a także tablice edukacyjne. Obecnie, zagrodę zamieszkuje 9 żubrów.
