Wygląda jak gąbka, ale to jadalny grzyb! Niektórzy twierdzą, że jest lepszy od borowika

Przypomina bardziej gąbkę lub leśny wykwit niż grzyba. Kozia broda nie ma wyglądu podobnego do np. borowików o zaokrąglonych kapeluszach i smukłych nóżkach, ale jej miłośnicy uważają, że za to w smaku bije je na głowę. Wyjaśniamy, gdzie szukać tego niezwykłego okazu i jak go wykorzystać w kuchni.

Sparassis crispa, czyli siedzuń sosnowy jest znany pod wieloma różnymi nazwami, ale najpopularniejsza jest kozia broda. Grzyb zyskał ten przydomek w związku ze swoim nieregularnym kształtem, przypominającym gąbkę lub sałatę karbowaną. Nie wygląda jak większość grzybów jadalnych, ale zdecydowanie się do nich zalicza. Niektórzy uważają nawet, że smakuje lepiej od borowików.

Jak wskazuje jego nazwa, siedzuń sosnowy pojawia się w okolicy tego właśnie drzewa. Można spotkać go od lipca do listopada przede wszystkim w lasach sosnowych i świerkowych, ale czasem także w mieszanych. Jest pasożytem drzew, dlatego sadowi się na korzeniach, u podstawy pnia. Jego nóżka jest w całości schowana pod ziemią. Na zewnątrz wystaje tylko okazały, charakterystyczny kapelusz.

To, czym zdecydowanie wyróżnia się kozia broda, to jej owocnik (krótka czarna nóżka znajduje się pod ziemią). Karbowana głowa ma zwykle kolor brudnobiały, kremowy lub żółtobrązowy. Zwykle osiąga okazały rozmiar — do 30 cm średnicy i może ważyć nawet kilka kilogramów. Charakterystyczny jest również intensywny, orzechowy zapach grzyba.

Siedzuń sosnowy jest grzybem jadalnym, ale jeszcze kilka lat temu nie można było go zbierać. Do 2014 r. był gatunkiem chronionym. Dopiero później zezwolono na zbieranie go na własny użytek. Kozia broda nie może być wprowadzana do obrotu handlowego. Jeśli uda ci się na nią trafić, możesz ją zamarynować lub ususzyć. Nadaje się na dodatek do sosów oraz zup. Miłośnicy tego grzyba chętnie robią z niego również "flaczki" lub kotlety. Choć wielu z nich uważa lekko orzechowy smak siedzunia za lepszy od smaku borowika szlachetnego, do jedzenia lepiej wybierać tylko młode okazy. Starsze mogą być nieco twarde.

Jeśli narzekałeś kiedyś na to, że trudno jest wyczyścić kurki, po kontakcie z kozią brodą uznasz to za błahostkę. Ponieważ owocnik tego grzyba jest mocno pokarbowany, usunięcie z niego wszystkich drobinek piasku i resztek mchu graniczy niemal z cudem. Zaprawieni grzybiarze radzą, by pokroić grzyba na grube plastry i porządnie wypłukać pod bieżącą wodą. Nawet wtedy trzeba jednak uważać, ponieważ niektóre zanieczyszczenia mogą się nie zmyć.