Oto dlaczego jesienią chodniki są usłane liśćmi. Jest ważny powód

Drzewa powoli zaczynają zmieniać kolor liści z zielonego na żółty, pomarańczowy i czerwony. Wkrótce zaczną też stopniowo je gubić, by przed zimą zamienić się w łyse pnie. Choć jesteśmy przyzwyczajeni, że taka jest naturalna kolej rzeczy, niewiele osób wie, dlaczego tak naprawdę drzewa zrzucają liście. Wyjaśniamy, z jakiego powodu tak się dzieje.

Obserwowanie drzew na przestrzeni roku jest fascynującym zajęciem. Wiosną na gałęziach pojawiają się pąki, z których rozwijają się listki oraz kwiaty. Latem cieszymy się ich zielenią i cieniem, który rzucają rozłożyste korony. Jesienią zachwycają liście w ognistych kolorach i tworzone przez nie dywany na chodnikach i trawnikach. Zimą drzewa są natomiast szare i a ich gałęzie zupełnie nagie. Jeśli dotychczas nie wiedziałeś, dlaczego tak się dzieje, spieszymy z wyjaśnieniem.

Zanim wyjaśnimy, dlaczego liście zmieniają kolor, a następnie opadają, należy wspomnieć o tym, dlaczego w ogóle są zielone. Za ich kolor odpowiada chlorofil, czyli zielony barwnik, który jest pobudzany przez promienie słoneczne i ma kluczowe znaczenie dla procesu fotosyntezy. To dzięki niemu roślina pobiera i przyswaja substancje potrzebne do życia. Jesienią, kiedy słońca jest coraz mniej, chlorofil zaczyna się rozkładać. Substancje odżywcze oraz woda są transportowane z liści do łodyg i korzeni roślin. W efekcie ujawnia się obecność barwników, które wcześniej wypierał chlorofil — karotenu (pomarańczowy), ksantofilu (żółty) oraz antocyjanu (fioletowy). To one odpowiadają za to, że liście przybierają intensywne żółte, pomarańczowe i czerwone barwy. To nie wyjaśnia jednak, dlaczego drzewa ostatecznie zrzucają liście.

Pozbycie się liści przed zimą pozwala drzewom zredukować funkcje życiowe (fotosyntezę i transpirację). Dzięki temu łatwiej jest im przejść w stan fizjologicznego spoczynku. Pozbawione chlorofilu liście, które nie są w stanie prowadzić fotosyntezy, stają się drzewom po prostu zbędne. W związku z tym w miejscach, gdzie gałęzie stykają się z nóżkami liści, powstają warstwy komórek, które blokują przepływ substancji odżywczych. W efekcie liście zamierają i usychają, a pod wpływem wiatru opadają na ziemię. Opadłe liście nie są jednak bezużyteczne. Kiedy się rozkładają, do ziemi trafia wiele cennych składników odżywczych, które drzewa mogą pobierać przez systemy korzeniowe.

Wiesz już, dlaczego drzewa zrzucają liście. A co z drzewami iglastymi? Przecież igły są zredukowanymi liśćmi! Diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach. Przede wszystkim drzewa iglaste lepiej znoszą niskie temperatury. Jodły czy świerki są w stanie przetransportować wodę z igieł do korzeni, by nie zamarzły, gdy temperatura mocno spadnie. Poza tym igły, w przeciwieństwie do liści, są pokryte grubą skórką oraz woskiem, które chronią je przed chłodem.