Oto dlaczego jesienią chodniki są usłane liśćmi. Jest ważny powód
Drzewa powoli zaczynają zmieniać kolor liści z zielonego na żółty, pomarańczowy i czerwony. Wkrótce zaczną też stopniowo je gubić, by przed zimą zamienić się w łyse pnie. Choć jesteśmy przyzwyczajeni, że taka jest naturalna kolej rzeczy, niewiele osób wie, dlaczego tak naprawdę drzewa zrzucają liście. Wyjaśniamy, z jakiego powodu tak się dzieje.
24.09.2023 19:14
Obserwowanie drzew na przestrzeni roku jest fascynującym zajęciem. Wiosną na gałęziach pojawiają się pąki, z których rozwijają się listki oraz kwiaty. Latem cieszymy się ich zielenią i cieniem, który rzucają rozłożyste korony. Jesienią zachwycają liście w ognistych kolorach i tworzone przez nie dywany na chodnikach i trawnikach. Zimą drzewa są natomiast szare i a ich gałęzie zupełnie nagie. Jeśli dotychczas nie wiedziałeś, dlaczego tak się dzieje, spieszymy z wyjaśnieniem.
Dlaczego liście zmieniają kolor?
Zanim wyjaśnimy, dlaczego liście zmieniają kolor, a następnie opadają, należy wspomnieć o tym, dlaczego w ogóle są zielone. Za ich kolor odpowiada chlorofil, czyli zielony barwnik, który jest pobudzany przez promienie słoneczne i ma kluczowe znaczenie dla procesu fotosyntezy. To dzięki niemu roślina pobiera i przyswaja substancje potrzebne do życia. Jesienią, kiedy słońca jest coraz mniej, chlorofil zaczyna się rozkładać. Substancje odżywcze oraz woda są transportowane z liści do łodyg i korzeni roślin. W efekcie ujawnia się obecność barwników, które wcześniej wypierał chlorofil — karotenu (pomarańczowy), ksantofilu (żółty) oraz antocyjanu (fioletowy). To one odpowiadają za to, że liście przybierają intensywne żółte, pomarańczowe i czerwone barwy. To nie wyjaśnia jednak, dlaczego drzewa ostatecznie zrzucają liście.
Dlaczego drzewa zrzucają liście?
Pozbycie się liści przed zimą pozwala drzewom zredukować funkcje życiowe (fotosyntezę i transpirację). Dzięki temu łatwiej jest im przejść w stan fizjologicznego spoczynku. Pozbawione chlorofilu liście, które nie są w stanie prowadzić fotosyntezy, stają się drzewom po prostu zbędne. W związku z tym w miejscach, gdzie gałęzie stykają się z nóżkami liści, powstają warstwy komórek, które blokują przepływ substancji odżywczych. W efekcie liście zamierają i usychają, a pod wpływem wiatru opadają na ziemię. Opadłe liście nie są jednak bezużyteczne. Kiedy się rozkładają, do ziemi trafia wiele cennych składników odżywczych, które drzewa mogą pobierać przez systemy korzeniowe.
A dlaczego drzewa iglaste nie zrzucają igieł?
Wiesz już, dlaczego drzewa zrzucają liście. A co z drzewami iglastymi? Przecież igły są zredukowanymi liśćmi! Diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach. Przede wszystkim drzewa iglaste lepiej znoszą niskie temperatury. Jodły czy świerki są w stanie przetransportować wodę z igieł do korzeni, by nie zamarzły, gdy temperatura mocno spadnie. Poza tym igły, w przeciwieństwie do liści, są pokryte grubą skórką oraz woskiem, które chronią je przed chłodem.
