Są niewidoczne, ale takich śladów nie zostawia żaden inny szkodnik
Są niewidoczne gołym okiem, ale pozostawiają bardzo charakterystyczne ślady na roślinach. Szpeciele są rodziną roztoczy. Uznaje się je za ogrodowe szkodniki. Wyjaśniamy, jakie rośliny atakują i jak je zwalczać.
Rośliny zainfekowane przez szpeciele można łatwo poznać po charakterystycznych deformacjach powstających na liściach. Te mikroskopijne stworzenia mogą wyrządzić ogromne szkody w ogrodzie.
Czym są szpeciele?
Szpeciele to roztocza żerujące na liściach (od skórką), a czasem również na pąkach. Wysysają z nich soki, przez co doprowadzają do powstania deformacji. Osłabiają w ten sposób rośliny, co przekłada się na zahamowanie ich rozwoju i wzrostu. Pasożytnicze roztocza mogą również przenosić choroby wirusowe. Różne rodzaje szpecieli żerują na różnych roślinach (od tego wziął się drugi człon nazwy każdego z nich). Wyróżniamy m.in. podrdzewiacza jabłoniowego, wielopąkowca porzeczkowego czy kolbwca olchowego. Pierwszy człon odnosi się z kolei do rodzaju uszkodzeń, jakie powstają na liściach w wyniku działalności roztoczy. W np. przypadku różkowca lipowego na liściach pojawiają się czerwone rogi, a przebarwiacz jeżynowiec sprawia, że liście oraz owoce są twarde, niedojrzałe i czerwone.
Jakie rośliny atakują roztocza?
Szpeciele najczęściej występują przede wszystkim na drzewach oraz krzewach. Ich obecność nie tylko szpeci więc rośliny, ale dodatkowo może znacząco obniżyć plony. Pasożytnicze roztocza atakują:
- wśród drzew i krzewów owocowych: jabłonie, grusze, śliwy, porzeczki i jeżyny,
- pośród pozostałych drzew: lipy, olchy, graby, jesiony i kasztanowce,
- wśród roślin uprawnych: czosnek.
Jak zwalczać szpeciele?
Samice szpecieli zimują najczęściej schowane w korze drzew. Wiosną wychodzą z ukrycia i składają jaja. W ciągu sezonu może wykluć się aż 5 pokoleń szkodników. Zabiegi ochronne przeciwko roztoczom należy przeprowadzić na przełomie kwietnia i maja. Na rynku dostępnych jest kilka preparatów przeznaczonych do walki z różnymi gatunkami szpecieli. Należy wybrać ten, który jest przeznaczony do zwalczania konkretnej odmiany i stosować go zgodnie z zaleceniami producenta. Szczególnie ważne jest wykonanie oprysku we wskazanym przez niego terminie. Jeśli go przegapisz, zabieg może okazać się nieefektywny. Alternatywą jest zastosowanie tzw. metod biologicznych. Dobroczynek gruszowiec jest roztoczem, który żywi się szpecielami oraz przędziorkami. Ważna jest również profilaktyka. Aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się szpecieli, wybieraj rośliny ze sprawdzonych źródeł (importowane bywają często zainfekowane przez roztocza). Zrezygnuj również z odmian, które są podatne na działanie szkodników.
