Młode bociany testują nowe trasy przelotów? Naukowcy zabrali głos

Bociany w Polsce są widoczne już początkiem marca, gdy pierwsze osobniki pojawiają się na kominach fabryk i sklepów. Nim do nas przyleciały, miały do przebycia setki tysięcy kilometrów. Naukowcy przyjrzeli się ich wędrówce i doszli do jednego wniosku — młode bociany lubią zbaczać z trasy.

Młode bociany są jak nastolatkowie — lubią się szwendać, a w tym przypadku latać w nieznane. Ellen Aikens z University of Wyoming i jej współpracownicy z niemieckiego Instytutu Maxa Plancka i Uniwersytetu w Konstancji postanowili przyjrzeć się wędrówce aż 258 osobników, wszczepiając im nadajniki monitorujące drogę. Bociany w zależności od wieku wybierały różne trasy. Jak możecie się spodziewać, starsze chciały spokoju, podczas gdy młode poleciały w nieznane.

Na terenie naszego kraju widok bociana latem nie jest niczym nadzwyczajnym. Te duże ptaki przylatują wiosną, by z końcem sierpnia udać się na migrację do ciepłych krajów. Okres lęgowy przypada na początek kwietnia, gdy samica składa od dwóch do pięciu jaj. Inkubacja trwa ok. 33-34 dni, po czym wykluwają się małe pisklaki, ważące ok. 70 g. Młode opuszczają gniazdo po 54-63 dniach od wyklucia, gdy zaczyna się okres migracji. Wybierają głównie Afrykę Środkową i Południową. Najwytrwalsze osobniki lecą do RPA, lecz są to nieliczne wyjątki, gdy bociany są zazwyczaj młode.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Badacze z dwóch uniwersytetów postanowili zbadać ich wędrówkę, tempo przemieszczania czy ilość energii zużywanej podczas lotu. Było to możliwe dzięki specjalnym opaskom monitorującym ich podróże. Analiza zajęła kilka lat, tak by zrozumieć motywację ptaków, a także znaleźć twarde dowody na to, że starsze bociany zachowują się zupełnie inaczej niż młode osobniki. Wynik badań zaskakuje!

Najmłodsze osobniki, które brały udział w badaniu miały zaledwie 8 miesięcy i właśnie wyruszały w swoją pierwszą migrację. Zamiast lecieć najkrótszą trasą, decydowały się na wiele zmian i odwiedzały znacznie więcej miejsc niż starsze osobniki. Nasuwa się pytanie — młode bociany były niedoświadczone i błądziły czy jednak chciały poznać więcej miejsc przed stacją docelową?

Naukowcy z Aikens stwierdzili, że oba przypuszczenia są prawdziwe. Młode bociany nie mają jeszcze takiego doświadczenia w migracji, przez co ich droga może się wydłużać. Druga sprawa to "brak pośpiechu" ze strony bocianów, które nie mogą się jeszcze rozmnażać, a to wpływa na tempo budowania gniazd. Najprościej mówiąc, młode bociany nie mają za wiele do zrobienia, dlatego lecą dłużej, z wieloma przystankami w mijanych krajach.

Z badań wynika, że starsze ptaki latają znacznie szybciej, lecz przy tym zużywają mnóstwo energii i po dotarciu na miejsce są niezwykle słabe. Taki pośpiech im się jednak opłaca. Starsze bociany wolą unikać konfrontacji, a szybsze dotarcie na miejsce gwarantuje im wolne gniazdo bez konieczności walki z innym bocianem.

Bociany z kilkuletnim stażem mają tzw. pamięć przestrzenną, dzięki czemu podróż do ciepłych krajów jest krótsza i mniej niebezpieczna. Po latach każdy z nich rezygnuje z długiej wędrówki, tak jakby nie sprawiało im to przyjemności. Starsze bociany wolą spokój i stabilizację, zupełnie tak jak my.