Rzucasz monetą i liczysz na ślepy los? Możesz się przeliczyć, nie będzie sprawiedliwie

Rzut monetą daje teoretycznie równe szanse na wypadnięcie jednej lub drugiej strony. Z tego powodu jest on często stosowany przez sędziów piłkarskich, a także w innych sportach, takich jak hokej czy żużel, jako sposób na losowe rozstrzygnięcie niektórych kwestii.

Jest to również metoda rozstrzygania, która jest usankcjonowana prawnie — na przykład w Kanadzie — w przypadku wyborów, gdy kandydaci otrzymują identyczną ilość głosów, czy też w przypadku przetargów, gdy różni oferenci proponują identyczne ceny.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jednym z historycznych przykładów znaczenia rzutu monetą jest decyzja, który z dwóch braci Wright zasiądzie za sterami samolotu Flyer podczas pierwszego lotu. Jednak, jak się okazuje, rozstrzygnięcia uzyskane w ten sposób, czy też popularna gra w orła i reszkę, nie są tak naprawdę sprawiedliwe.

Takie wnioski wynikają z badania, które przeprowadziła grupa naukowców z Holandii, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Francji i Węgier. W ramach projektu badawczego naukowcy pozyskali monety z 46 krajów, a następnie użyli ich do łącznie 350 757 rzutów, za każdym razem dokładnie zapisując wyniki.

Zastosowanie tak dużej różnorodności monet miało na celu wyeliminowanie wpływu zakłóceń, które mogły wynikać z różnic w ich budowie. Badania dowiodły, że w 50,8 proc. przypadków moneta wyląduje w takiej samej pozycji, w jakiej ją rzuciliśmy. Różnica ta może wydawać się niewielka, ale w określonych warunkach daje jednej z opcji blisko 1 proc. przewagi.

Jak podaje serwis Kopalnia Wiedzy, wyniki tego doświadczenia potwierdzają wcześniejsze obliczenia. Już w 2007 roku Persi Diaconis, który jest profesorem statystyki i matematyki na Uniwersytecie Stanforda, a ma za sobą także karierę magika, dowiódł w swojej opublikowanej pracy, że rzut monetą nie gwarantuje losowego wyniku.

Z jego obliczeń wynikało, że szanse na uzyskanie jednego z dwóch potencjalnych wyników są takie same. Jednak istnieje o wiele większe prawdopodobieństwo, że moneta znajdzie się w takiej samej pozycji, w jakiej ją wyrzuciliśmy. Wynika to z bardzo prostego faktu, ponieważ obracająca się w trakcie rzutu moneta spędza w tej pozycji dłuższy czas.

W konsekwencji w większości przypadków pieniążek upadnie w takim sam sposób, w jaki był wyrzucony w powietrze. Obliczenia, którymi posłużył się w swoich badaniach profesor Diaconis świadczą o tym, że różnica wynosi ok. 1 proc. Jak wspomnieliśmy, to potwierdza się także w wynikach innych doświadczeń opartych na rzuceniu monet.