Porzucili bezsensowną testomanię i chodzą z mapą do lasu. Tak wygląda skandynawska szkoła

Każdy z nas doskonale zna system edukacji w Polsce. Ma on więcej mrocznych niż jasnych stron odnoszących się do wychowywania oraz kształcenia dzieci i młodzieży. W szkole uczyliśmy się wielu przedmiotów, a większość zdobytej wiedzy z czasem wyparowała, co oznacza, że wcale nie była nam przydatna. W skandynawskiej szkole jest zupełnie inaczej.

Szkoła to dla wielu z nas niezbyt przyjemne wspomnienia, które do dzisiaj wywołują dreszczyk na plecach. System kar i nagród, nieustanna faworyzacja, ogromne wymagania, przygotowywanie tylko do egzaminów oraz brak nauki praktycznych w życiu dorosłym umiejętności, zbierają od lat żniwo w kolejnych pokoleniach absolwentów. Takie realia w Skandynawii nie mają racji bytu, ponieważ szkolnictwo w krajach północy wypracowało o wiele lepsze i efektywniejsze metody nauczania.

Nie znajdziemy w niej dobrze znanych nam godzin lekcyjnych w formie wykładu, a zajęcia praktyczne, które są niezwykle kreatywne. Sami uczniowie mogą na tzw. Öppna laborationer, czyli laboratoriach proponować tematy zajęć oraz we własnym zakresie je przygotowywać, jak również uczyć się pracy w grupie. To, co wyróżnia tamtejsze szkoły to autonomia w pracy nauczyciela, który nie jest obciążony konkretnym planem nauczania oraz papierologią. Dzięki temu może w pełni skupić się na indywidualności swoich uczniów, których pod żadnym pozorem nie faworyzuje lub negatywnie ocenia. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W tych szkołach dzieci nie są poddawane dobrze znanym nam testom, a nauczyciele skupiają się na ich zdolnościach, które w przyjazny sposób pomagają im się rozwijać. Dzięki temu pociechy uczą się pracy w grupie oraz odpowiedzialności, co jest niezwykle ważne na przyszłość. W tym systemie kształcenia prowadzone są bloki tematyczne, gdzie wiele przedmiotów jest ze sobą połączonych. Skandynawskie dzieci nie uczą się z ciężkich i przeładowanych materiałem podręczników, a kluczowa dla ich kształcenia jest "praktyczna zaradność", którą rozwijają poprzez dyskusję, występy publiczne, jak również skrócenie dystansu w relacji z nauczycielem. 

Friluftsliv jest niezwykle ważny w życiu społeczeństw Skandynawii, co ma bezpośredni wpływ na system kształcenia. Dzieci już od 3. roku życia spędzają wiele czasu na zewnątrz, niezależnie od warunków atmosferycznych, co ma na nich rozwój niebagatelny wpływ. W szkole uczniowie spędzają blisko 1/3 zajęć na zewnątrz, a nawet mają specjalnie określony dzień uteskole, co oznacza naukę w naturalnym środowisku. Dzięki kreatywnym szkolnym zabawom na łonie natury dzieci zyskują niesamowity kontakt z przyrodą, potrafią radzić sobie z wyzwaniami, jak również od małego uczą się szacunku do otaczającego ich środowiska. Popularne są też zajęcia mające na celu odnalezienie drogi w lesie z mapą lub samodzielne wydostanie się z przerębla.

Te szokujące z naszej perspektywy praktyki szkolne przynoszą efekty, co widać w badaniach PISA. Właśnie uczniowie ze Skandynawii osiągają najwyższe wyniki kształcenia, mimo że nikt nie przygotowuje ich tylko do rozwiązywania testu. Jeśli uczeń jest zdolny z jednego przedmiotu, to uczęszcza na niego do klasy wyżej, ale kiedy z innej dziedziny idzie mu słabiej, wtedy dokształca się w klasach niższych. Czy to nie idealne miejsce do nauki?