Skąd się bierze déjà vu? 3 hipotezy, które tłumaczą "dziwne uczucie"

"Już tu byłam" - czy ty też masz czasami takie myśli, mimo że jesteś w jakimś miejscu pierwszy raz w życiu? To nic innego jak déjà vu, czyli poczucie, że coś podobnego miało już kiedyś miejsce. Nauka ma mnóstwo teorii, by to wytłumaczyć, lecz my skupimy się na trzech konkretnych, które pozwalają przybliżyć zjawisko déjà vu.

Jesteś na wakacjach w obcym mieście i wchodzisz do restauracji, lecz nim przekroczysz jej próg, masz wrażenie, że już kiedyś tu byłaś. To dość dziwne, bo to pierwsze zetknięcie z tym miastem, a tym bardziej z jego strefą gastronomiczną. Poczucie déjà vu może zajmować twoją głowę na długie godziny, dlatego warto wiedzieć, skąd się bierze. Czy déjà vu jest normalne? Przekonaj się sam!

Zjawisko déjà vu jest tłumaczone na wiele sposobów: od tych religijnych i mistycznych aż po naukowe. Jak się okazuje, nasz mózg jest jak komputer, który w swojej pamięci ma mnóstwo plików, które czasami nie chcą się odpowiednio otworzyć, a kiedy już to zrobią, płatają nam psikusa. W momencie przyswojenia jakiejś informacji odczuwamy déjà vu, czyli uczucie, że coś podobnego miało kiedyś miejsce. Choć póki co brzmi to dość skomplikowanie, najlepiej, gdy posłużymy się przykładem. Wtedy zrozumiesz, dlaczego czasami możesz czuć déjà vu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Wchodzisz pierwszy raz do jakiejś restauracji i momentalnie spotykasz się z milionem bodźców — kolory, zapachy, układ sali, rozmowy klientów czy wygląd kelnera. To wszystko zostaje zarejestrowane przez twój mózg w jednej sekundzie, chyba że zdarzy się mały wyjątek. Możesz pochłaniać otoczenie, a jednocześnie pominąć jakiś bodziec, który nagle dociera do ciebie z opóźnieniem. Twój mózg już wcześniej go poznał, ale go nie pamięta, dlatego wydaje ci się, że masz déjà vu.

Kolejny powód odczuwania déjà vu to znalezienie czegoś znajomego w zupełnie obcej przestrzeni. Twój mózg może pamiętać o czymś, o czym nawet nie wiesz, bo zamiast kodować całą historię, wyłapuje jedynie szczegóły. Przykładem mogą być czerwone firanki u cioci, którą odwiedzałeś za dziecka. Mózg o nich pamięta, ale ty nie, więc jeśli zobaczysz je w obcym miejscu, poczujesz déjà vu, i będziesz się zastanawiać, dlaczego to miejsce wydaje ci się takie znajome.

Dwa przypadki za nami, co w takim razie z trzecim? Poczucie déjà vu może do nas dotrzeć w momencie, gdy zamiast skupiać się na całości, kierujemy uwagę na jedną rzecz. Aby nieco rozjaśnić tę kwestię, ponownie posłużymy się przykładem. Wchodząc do restauracji, zauważasz pięknego pieska pod stolikiem. Jest tak uroczy, że całą drogę do stolika zerkasz na futrzaka, ignorując całą resztę.

W tym momencie przemierzyłaś całą restaurację, twój mózg zarejestrował mnóstwo szczegółów, ale ty sama byłaś skupiona na czym innym. Kiedy już nie możesz patrzeć na swój obiekt zainteresowania, spoglądasz na restaurację i myślisz "ja tu już byłam". Déjà vu może pojawić się nawet po kilkusekundowym poznaniu otoczenia, dlatego nic dziwnego, że tak wiele osób jest w szoku, że tak często je odczuwa. Déjà vu jest w pełni normalne i nie mamy nad nim kontroli. To, że często je odczuwasz, nie powinno cię martwić. Przedstawione w artykule tajniki tego dziwnego odczucia przedstawił na swoim profilu popularny TikToker, Adam Mirek: